نقش پوشه کار در یادگیری بیشتر دانش اموزان

نگارش در تاريخ یک شنبه 7 آبان 1391برچسب:,

توسط اسماعیل سپهری

توجه به فعالیت های مستمر دانش آموز در قالب سنجش عملکرد وی ضمن آشکار کردن استعدادها و توانایی های منحصر به فرد هر یک از ان ها امکان تولید دانش و نو آوری و خلاقیت را فراهم می کند. آن جایی که ادراک دانش آموزان با روش های معمول قابل اندازه گیری نیست، روش پوشه ی کار یکی از شیوه های قابل استفاده در این زمینه است .

پوشه کار یکی از روش های نوین در ارزشیابی به حساب می آید، از جمله عوامل مهم و موثر در یادگیری دانش آمو زان می باشد که به نحو شایسته ای می توان باعث پیشرفت دانش آموزان در یاد گیری می شود.

مفهوم پوشه کار :

پوشه کار، یعنی بیرون آمدن از روش های سنتی «معلم مداری، معلم محوری» که بیشتر بر انباشت محفوظات دانش آموزان تکیه دارد، و اغلب، خود معلم در مرکز همه کار ها و فعالیت ها قرار می گیرد، و رو آوردن به روش های خلاق و رغبت انگیز «شاگرد محوری، شاگرد مداری» که تلاش های جمعی یا فردی دانش آموزان را مورد توجه قرار می دهد .

معلم فعالیت های مرتبط با درس پر تحرک و شوق انگیز، جمعی و فردی خلق می كند ،و دانش آموزان را به فعالیت و تفکر وا می دارد. دانش آموزان برای نشان دادن توانایی های و پیشرفت کار خود، مثال ها و مواردی از جریان کار خود را که در طول سال تحصیلی انجام داده است، در اختیار معلم قرار می دهد. دانش آموزان با قرار دادن هر قسمت از کار خود در پوشه مربوط ،نشانه هایی از پیشرفت خود را در طول زمان فراهم می کند، و نحوه ی تکامل خود را می بیند، و از نحوه پیشرفت خود مطلع می شود. معلم نیز سوال هایی را طرح می کند تا دانش آموزان به آن جواب دهد، و نسبت به پیشرفت های او بازخورد لازم را تدارک ببیند.

در واقع، پوشه کار ماهیت، فرایند، و جریان یادگیری و نحوه اندیشیدن، و میزان تلاش دانش آموزان را در داخل و خارج کلاس نشان می دهد، که طی این فرایند یاد دهی- یادگیری توام با کار، ارزیابی با ایجاد نگرش پژوهشگرانه، با توجه به مهارت های ضروری و کلیدی با عادت به مطالعه و خود آموزی ها، تقویت درک هنری، جولان خلاقیت های ذهنی شخصیت سازی یکپارچگی مطالب درسی، انگیزش درونی صورت می گیرد.

اجزا وعناصر پوشه كار

عبارتند از: پوشه ، جلد و مشخصات روی جلد ، فهرست محتوا، برگ شرح حال، برگ محتویات پوشه، اسامی درس ها، برگ محتویات درس؛ نمون برگ خودارزیابی دانش آموز، نمون برگ ارزیابی معلم، نمون برگ ارزیابی والدین و نمون برگ پیشرفت

توصیه ها

- پوشه می تواند به صورت كلاسور، پوشش های رایج كاغذ(كاور) كه در یك پوشه با گیره نصب شده باشد و .... با توجه به هنری معلمی و شرایط موجود باشد برای زیبایی و بایگانی موثر و دسترسی آسان یك نوع خاص پوشه برای دانش آموزان تهیه گردد.

- درصورت خرید پوشه های با استحكام، می شود برای سال های بعد نیز از آنها استفاده نمود.

- از حجیم نمودن بی مورد پوشه خودداری كنید.

- شواهد داخل پوشه باید دارای تاریخ و بازخورد كتبی باشد.

- معلم برای قراردادن نمونه ها از دانش آموزان و اولیا آنان استفاده نماید.

- نگه داشتن نمونه ها با توجه به اهداف خود در نظر بگیرید مثلا یك نمونه اولیه نگهداری شود تا جریان رشد را نشان دهد یا از بهترین ها استفاده كنیم به هر حال تصمیم با معلم است ازابتدای سال تحصیلی چگونگی نگهداری عناصر را مشخص نمایید .

- محلی به با عنوان نگهداری از كارهای عملی دانش آموزان كه نمی توان در پوشه نگهداری نمود در كلاس در نظر بگیرید قرار دادن نمونه در كارتنی مناسب در ارزشیابی ها و ارائه گزارش در گزارش پایانی پیشرفت تحصیلی به شما كمك كند.

- نمونه هایی كه احتیاجی به نگهداری در پوشه كار و یا مدت زمان نگه داری آنها گذشته است با هماهنگی اولیا در محل مناسبی در منزل نگه داشته شوند و تاكید كنید كه برخی مواقع آنها را به مدرسه بیاورند .

چه مواردی را در پوشه كار نگهداری كنیم ؟

نمونه هایی از:

آزمون ها:

- آزمون های به عمل آمده

- هرنوع آزمونی كه مراحل فرایندی یادگیری را شامل شود

تكالیف :

- تكالیف درسی كلاسی و خارج ازكلاس

- تكالیف درسی انفرادی شامل آثار و تكالیف نوشتنی، تمرینات املا و جمله نویسی .حل مسائل و...

تولیدات:

- آثار هنری

- كارهای عملی و..

سایر موارد

- تشویقی ها

- چك لیست های معلم

- نامه های مربوط به دانش آموز كه جنبه خصوصی ندارند.

- و هر سند و مدركی كه معلم وجود آنها را صلاح بداند

وپژگی های روش پوشه کار :

1- کسب تجربه های جدید ،

2- تغییر رفتار و تقویت توانایی دانش آموزان،

3- کسب عادت تازه و بروز تغییر در عادت سا بق یادگیری، نو آوری نوین در یادگیری و ایجاد تغییر در اندوخته های گذشته ،

4- افزایش دانسته ها ،

5- آماده شدن برای زندگی آینده ،

6- شکوفا شدن استعدادها ،

ارکان اساسی پوشه کار را شاگردان بر عهده می گیرند .یکی از روش های مهمی که می توان از مفهوم پوشه کار به دست آورد، ایجاد تداعی در ذهن دانش آموزان است، که این امر باعث ایجاد پیوند بین حال و آینده به کمک تجربه می شود. بهترین و دقیق ترین نوع تداعی آن است که توسط یادگیرنده ایجاد شود نه یاد دهنده .

برخی از مزیت های روش پوشه کار :

1- نفس فعالیت، شادی انگیز است، و فعالیت ذهنی یا بدنی دانش آموزان می تواند آن ها را به افرادی شاد و زنده تبدیل نمایند.

2- این روش به شاگر برای تحقیق و پژوهش و مطالعه بیش تر در زمینه های مختلف تحصیلی از ابتدایی تا مقطع بالاتر یاری می رساند.

3- پرداختن شاگردان به فعالیت های ذهنی و فکری موجب می شود که از راه آزمایش و خطا مطالب فراوانی یاد بگیرند.

4- روش پوشه کار به آگاهی، رشد، تنوع رغبت ها و علایق شاگردان منجر می شود .

مراحل تهیه پوشه کار :

- در کلاس هایی با تراکم بالا برای جلو گیری از تعدد پوشه های کار به دو طریق اقدام می کنند:

الف) پوشه کار را برای تکالیف گروهی انجام دهیم .

ب) تکالیف را مسئله محور کنیم، تا هر گروه مساله ی مورد نظر خود را از زاویه ی نگاه علوم مختلف مورد بررسی قرار دهد .

- دانش آموزان را در انتخاب مساله و انتخاب افراد و گروه و فعالیت ها مشارکت دهیم.

- با جمع آوری نمونه هایی از کارهای دانش آموزان به کوشش های آن ها ارج نهیم . از والدین بخواهیم تا در جریان تهیه پوشه کار فرزندان خود مشارکت کنند .

- در باره محتویات پوشه کار ها در کلاس بحث کنیم .

- به دانش آموزان در انتخاب کار برای درج در پوشه کار کمک کنیم .

- از دانش آموزان بخواهیم تا دلایل خود را برای درج هر کار در پوشه کار ذکر کنند، و تاریخ انجام هر قسمت را مشخص و یادداشت کنند .

- پوشه کار را با دقت مرور و نظر خود را در باره نقاط قوت و ضعف هر یک از کار ها در کنار آن ها بنویسیم، یا به عبارت دیگر باز خورد دهیم .

- زمینه هایی فراهم کنیم که دانش آموزان پوشه های کار خود را به دیگران نشان دهند .

- در گفتگو با والدین از پوشه کار دانش آموزان استفاده کنیم ، و در باره ی جنبه های کار فرزندانشان با آن ها مشورت کنیم .

- برای نگه داری پوشه های کار دانش آموزان جایی را اختصاص دهیم .

نقش معلم درتهیه پوشه کار :

معلم در تهیه پوشه کار نقش مهمی ایفا می کند. این کار باعث می شود که معلم از دانش آموز انتظاراتی داشته باشد، از جمله این که از او می خواهد که به مطالب خوب توجه کند، باعث روابط اجتماعی سالم و درستی در تمام مراحل در کلاس بین دانش آموزان برقرار گردد. در این زمینه فراهم ساختن شرایط و امکانات به گونه ای که بتواند تغییرات مطلوب در رفتار دانش آموزان را فراهم کند، الویت دارد .

معلم میل به یادگیری را باید تحریک کند، و انگیزه لازم را در دانش آموزان به وجود آورد. بهتر است که در آموزش های خود، مطالب و مو ضوعات را فقط و فقط مطرح کند. اما ذوق و علاقه آن ها را به سوی موضوعات بکشاند، تا میل به یادگیری آن را به دست آورد .

در امر انتخاب فعالیت های پوشه ی کار، ملاحظه و در نظر گرفتن و مسائل یکا یک دانش آموزان بسیار مهم است .

دانش آموزان ذاتا افرادی فعال و جست و جو گرند. یعنی بپرسند، کنجکاو باشند، کمک کنند، به مشکل گشایی بپردازند، بیندیشند، با یک دیگر بحث کنند، در واقع توانایی های طبیعی یادگیری آنان را شکوفا کنیم، و جلوی به هدر رفتن آن ها را بگیریم .

در مشاهده ی دقیق فعالیت های دانش آمو زان به آن ها بازخورد بدهیم، یعنی کمک به دانش آموزان در جهت کسب کفایت بیش تر .

بازخورد را می توان و باید قبل از تکمیل فعالیت به آن ها ارایه داد، تا برای بهبود عملکرد خود، بتوانند از آن استفاده کنند.

پوشه کار و تاثیر آن در یادگیری :

یادگیری دارای مفهوم بسیار گسترده ای است که در قالب های دگرگونی عادت شکنی،ایجاد علاقه،نگرش های نو،درک ارزش،ذوق و سلیقه،و پیش داوری یا حب و بغض پدیدار می شود.

وقتی دانش آموز پوشه کار داشته باشد تحت تاثیر یادگیری قرار می گیرد . برنامه درسی از یک طرف، گروهای رقیب و هم سالان را در کلاس از طرف دیگر سبب یادگیری عمیق در او می شود.

همچنین یادگیری موثرتر توسط معلم ، منوط به ایجاد رابطه ای مفید و موثر بین فرد دانش آموز می باشد، و جریان مهمی که می تواند به این رابطه متقابل، سازمان و جهت دهد تدریس است. از این لحاظ، خود ارزشیابی که مهارت مهمی برای برانگیختن یادگیری بهتر آماده کند .

هدف از یادگیری داشتن رشد طبیعی، هوش، حافظه، توجه، پاداش، تنبیه و اضطراب، تمرین و پر آموزی است که به ترتیب از شرایط بنیادی و موثر است که موجب بر انگیختن دانش آمو زان به یادگیری می شود .

محور تدریس و یاددهی، یاد دادن و آموختن است. کوشش معلم آن که به شاگردان در یاد گرفتن رشد و پیشرفت کمک کند، تا یادگیری تثبیت گردد، و تاثیر گذار و سودمند شود .

با ارزش ترین شیوه های یاددهی و تدریس آن است که شاگردان در یک فعالیت علمی به معنا برسند . این گونه است که بین شاگردان و کتاب های درسی و نیازها و واقعیت های انسانی پیوند عمیق برقرار می کند، و به موازات کلاس و برنامه های درسی، علایق آن ها را با استفاده از فعالیت های بیرونی کشف و افزایش می دهد .

پوشه کار فعالیتی است که در اثر مسئولیت پذیری، احساس تعلق به گروه ،و فرصت رقابت به وجود می آید. ایجاد فرصت برای آفرینندگی و زایش جدید در تفکرات و یادگیری مشارکتی در فراگیران تقویت می شود .

زمینه های تحقیق، یادگیری، بازخوانی، نگه داری، تجزیه و تحلیل و قیاس و قبول آموخته ها، ارتقای دانش و بینش شاگردان در این فعالیت دنبال می شود.

دانش آموزان با آثار و نوشته های صاحبان اندیشه آگاه می شوند، و برای یافتن ابهامات و پاسخ سوالات خود گام های علمی بر می دارند. به مطالعه ی پیگیر عادت می کنند. پوشه کار شخصیت علمی و پژوهشی شاگردان را پویا می سازد، و در آن ها اعتماد به نفس و خود باوری ایجاد می کند.

نتایج پوشه کار :

1- بچه ها را وا داشته ایم به فعالیت،تجسس و تحقیق بپردازند.

2- بچه ها را تشویق کرده ایم ،کشف کنند، و نتیجه کشفشان را خود ببینند.

3- بچه ها توانسته اند حقیقت را لمس کنند .

4- بچه ها را رها کرده ایم تا فکر کنند .

5- بچه ها را هدایت کرده ایم تا خودشان را بیازمایند .

6- بچه ها را کمک کرده ایم که بین حدس، گمان و واقعیت فرق بگذارند .

7- بچه ها را با هم مقایسه نکرده ایم ،به هر کس بهای شخصی و فردی داده ایم .

8- حا فظه ی بچه ها را از مطالب حفظ کردنی طوطی وار انباشته نکرده ایم .

9- از همه مهم تر، بچه ها را به فعالیت گروهی رهنمون کرده ایم، یا مواردی را که برای همکاری، هم فکری و زیست مسالمت آمیز لازم است، به تمرین بگذارند.

10- به بچه ها یاد داده ایم که بهتر ببینند، دقیق تر باشند، و بهتر فکر کنند

11- سیر تلاش و یادگیری را ارزش یابی ،نموده ایم ،نه نتایج یادگیری